Thiên Đường Bảo Sơn là một công viên văn hóa và giải trí phục vụ khách du lịch có quy mô và tầm cỡ nhất miền Bắc hiện nay

Trong số những công trình trọng điểm chào mừng 1000 năm Thăng Long - Hà Nội, có những công trình được thực hiện từ chủ trương xã hội hóa nhằm giảm nhẹ gánh nặng về phía chính quyền và huy động sức dân sức của trong nỗ lực vì lợi ích cộng đồng.

Dù có thể không sinh ra trên mảnh đất này nhưng đã là người Việt Nam ai cũng cảm nhận được một Hà Nội của chúng ta từ sông Hồng đỏ nặng phù sa đến Hồ Gươm lung linh truyền thuyết, Văn miếu - Quốc Tử Giám thâm nghiêm... Và cũng xao xuyến nhận ra một cái gì đó rất Hà Nội, của Hà Nội, từ mùa thu se sẽ lâng lâng đến đêm nồng nàn hoa sữa, cơn mưa tìm về phố cổ với màn sương lan nhẹ mặt Hồ Gươm...

Trong 10 năm trở lại đây, Thủ đô Hà Nội và cả nước đã có những bước chuyển mình to lớn. Lĩnh vực văn hóa, văn học nghệ thuật cũng như các lĩnh vực khác đều đối mặt với xu thế thay đổi tất yếu.

Với bề dày lịch sử, văn hóa, truyền thống, Thăng Long - Hà Nội là chủ đề, kho tài nguyên dường như vô tận cho các nhà nghiên cứu khai phá, tìm hiểu. Đọc rồi đến, càng tìm hiểu, khám phá, nhiều du khách cho biết càng thấy Hà Nội luôn hiện ra rất đẹp, nhẹ nhàng mà thanh lịch, dịu dàng mà đằm thắm, truyền thống mà văn minh... Với tôi, một người sinh ra, lớn lên ở ngoại thành, chỉ thực sự tiếp xúc nhiều với Hà Nội khi bước chân vào giảng đường đại học thì trong 20 năm qua, quãng thời gian rất ngắn trong lịch sử 1010 năm Thăng Long - Hà Nội, thấy thật may mắn khi được chứng kiến giai đoạn Thủ đô chuyển mình, thay đổi mạnh mẽ.

Theo các nhà nghiên cứu, văn học Thăng Long - Hà Nội không chỉ là một định danh dựa trên những khu biệt về mặt địa dư. Bởi, với vị thế kinh đô/thủ đô, Thăng Long - Hà Nội luôn là trung tâm chính trị, trung tâm lớn về kinh tế - văn hóa - xã hội của đất nước.

Sau 3/4 thế kỷ, tư gia của ông chủ chuyên nghề lọc vàng, nhãn hàng Sư tử vang danh một thời ở Hà Nội vẫn khiến khách thập phương trầm trồ vì kiến trúc độc đáo, tinh tế.
 

Ăn uống phản ánh trình độ văn hóa của mỗi dân tộc, mỗi vùng dân cư. Nó là kết tinh những tri thức của con người về nhiều lĩnh vực; sự hiểu biết thiên nhiên, kỹ thuật, thẩm mỹ, tâm lý, tín ngưỡng, phong tục tập quán và cách xử thế. Văn hóa ẩm thực là một biểu hiện quan trọng trong đời sống con người, là một nét văn hóa đặc sắc.

Trong một cuốn sách, nhà truyền giáo Filippo de Marini đến Thăng Long năm 1663 viết: “Ở đầu mỗi phố đều treo một tấm biển gỗ trên đó có ghi tên mặt hàng”. Tấm biển này do dân chúng buôn bán tự treo như một chỉ dẫn cho dân các tỉnh về Thăng Long mua bán. Tuy không phải là đơn vị hành chính nhưng đó là xuất xứ của phố tên Hàng sau này.

Thăng Long - Hà Nội tuy là đô thị lớn nhất cả nước nhưng vẫn là “kẻ chợ” của những “kẻ quê”. Đan xen phường, phố là thôn làng mà ở đó những hương ước, điều ước, khoán ước... phần nào thể hiện rõ nếp sống của người Hà Nội. Nhìn nhận sự tương đồng giữa hương ước năm xưa với những quy ước tại tổ dân phố hôm nay chắc chắn sẽ có thêm cơ sở để phát huy giá trị văn hóa truyền thống của ông cha...

Kẻ Mơ - Cổ Mai xưa của Thăng Long bao gồm các làng Hoàng Mai, Tương Mai, Mai Động, nay đã là ba phường thuộc quận Hoàng Mai, Hà Nội. Giữa phố phường hôm nay, ký ức làng và giá trị văn hóa truyền thống ở một vùng địa linh của đất kinh kỳ văn vật vẫn được lưu giữ, trao truyền bằng nhiều hình thức.

Ngày 19-9-2010 tại Đồng Mô, thị xã Sơn Tây đã khai trương Làng Văn hóa - Du lịch các dân tộc Việt Nam (VHDLCDTVN), một công trình trọng điểm chào mừng kỷ niệm 1000 năm Thăng Long - Hà Nội, nơi tái hiện nền văn hóa độc đáo của 54 dân tộc trong đại gia đình dân tộc Việt Nam.

Thời Lý, kinh thành Thăng Long được chia làm 61 phường. Chữ “phường” nguyên nghĩa là “ô đất vuông”. 61 ô đất vuông tập hợp các hộ gia đình sản xuất thủ công, buôn bán thành một đơn vị hành chính tương đương với một xã ở nông thôn.

Năm 607, Tống Bình (nội thành Hà Nội ngày nay) đã thay thế Long Biên trở thành trị sở châu Giao Chỉ (Giao Châu). Năm 621, Thái thú Khâu Hòa đã chỉ huy xây thành. Năm 679, Tống Bình trở thành thủ phủ của 12 châu và 59 huyện thuộc An Nam Đô hộ phủ do nhà Đường lập ra

Tôi thường tự hỏi, vì sao nghìn năm văn hóa Thăng Long - Hà Nội cứ như một đại thụ ngày càng sum suê tỏa bóng. Hóa ra, những giá trị mà các bậc hiền tài chuyên chở mới là điều kiện cần. Để những giá trị ấy bền vững, trường tồn, phải bắt đầu từ những con người bình dị. Càng đi nhiều, càng biết nhiều, tôi càng ngộ ra, thẳm sâu trong tâm thức Thăng Long - Hà Nội, dù qua biến thiên lịch sử, dù chịu tác động mạnh mẽ của những đổi thay, luôn bền bỉ một ngọn lửa tình yêu với di sản của cha ông...

Đại thi hào Nguyễn Du (1765 - 1820) sinh ra và sống trọn , tuổi hoa niên trên đất Thăng Long. Tiếp cận Nguyễn Du với tư cách một thiên tài văn chương Việt Nam, cần đặt nhà thơ trong không gian văn hóa Thăng Long - Hà Nội.

Âm nhạc là một phần không thể thiếu trong đời sống tinh thần của người Hà Nội từ xưa tới nay. Tình yêu âm nhạc, sự trân trọng truyền thống cũng như sự cởi mở đón nhận cái mới, sự phát triển nhanh chóng của những không gian âm nhạc đang tạo nên cho Hà Nội một dáng vẻ mới của một thành phố âm nhạc.

Cũng như với văn học, Hà Nội là nguồn cảm hứng chưa bao giờ vơi cạn với âm nhạc. Mỗi thế hệ nhạc sĩ, nghệ sĩ và công chúng đều có cách khác nhau để cất lên lời ca thể hiện tình yêu Hà Nội. Vì thế, Hà Nội không ngừng hiện lên tươi mới, đầy màu sắc qua lăng kính âm nhạc.

Kẻ Mọc là vùng đất cổ của Thăng Long - Hà Nội, gồm 7 ngôi làng nằm ven sông Tô Lịch. Cùng với sự phát triển kinh tế - xã hội, các làng xưa giờ đã lên phường, nhưng Lễ hội Năm làng Mọc vẫn được tổ chức 5 năm một lần theo phong tục truyền thống, thể hiện sự cố kết cộng đồng giữa 5 làng kết chạ và nỗ lực bảo tồn, gìn giữ giá trị văn hóa của làng xã xưa trong bối cảnh đô thị hóa mạnh mẽ hôm nay.

Là một bộ phận tạo nên văn hiến Thăng Long - Hà Nội, văn học nghệ thuật Thủ đô suốt dòng chảy 1010 năm qua đã cho thấy sức sáng tạo như một yếu tố sống còn, liên tục được kế thừa và cũng không ngừng nảy nở, thăng hoa. Văn nghệ sĩ Thủ đô với tinh thần sáng tạo đó hơn lúc nào hết cần cùng nhau nuôi nguồn cảm hứng, xây dựng thành phố thành nơi đáng sống, trung tâm sáng tạo của khu vực và thế giới.